Пайдаланылған автокөлікті сатып алғысы келетін жүргізушілер жиі жүгірісті тексеру жөнінде ойланып қалады. Мұны автошеберханада арнайы аппаратураның көмегімен өте жоғары дәлдікпен жасауға болатынына қарамастан, тексеру үшін ол жерге көлікті айдап апаруға әрдайым мүмкіндік бола бермейді. Әр сатушы оны істеуге рұқсат бермейді, бұдан басқа, тексеру тегін болмайды. Көліктің жүгірісі бұралған-бұралмағанын және оның қанша нақты километрді жүріп өткенін өз бетімен анықтауға болады.
Жүгірісті қалай өзгертуге болады?
Автокөліктерде жүріп өткен километрлердің санын одометрлер анықтайды. Олар доңғалақтың айналу жылдамдығы мен санын есептейді, ал кейін нәтижелерді арнайы шкалаға береді. Одометрлер механикалық, электронды және электрмеханикалық болып бөлінеді. Механикалық құралдарда барабан индикаторы болды, қазіргі таңда олар қолданылмайды дерлік.
Одометрдің көрсеткіштері әрқашан дәл бола бермейді. Құрылғы ақаулы немесе алаяқтық мақсатында бұралған болуы мүмкін. Көліктің жүгірісі неғұрлым аз болса, пайдаланылған көліктер нарығында оның құны соғұрлым жоғары болады. Көліктің жүгірісін келесі тәсілдермен өзгертуге болады:
- Арнайы бағдарламалар арқылы одометр чипінің бағдарламасы қайта орнатылады. Электрониканы өте жақсы білу және маңызды біліктілік қажет;
- Көрсеткіштер электр қозғалтқышы арқылы шағын арқаншамен бұралады. Қарапайым және барлығына қолжетімді әдіс;
- Құралдар панелін бұзу. Одометр сандарының комбинациясы қолмен бұрап шығарылады, ал панельде бұзу және жұлынған пломбалардың іздері қалады.
Заманауи автокөліктерде жүріп өткен километрлер мен мильдер туралы ақпаратты қорғау жүйесі бар. Деректер бірден бірнеше жерде сақталады, сондықтан одометрді бірден барлық нүктелерде бұрау өте қиын. Егер көлікте электронды одометр орнатылған болса, онда оның көрсеткіштерін құрал панеліне қосылған кәдімгі ноутбук арқылы түзетуге болады. Қазіргі таңда электронды деректерді де, соның ішінде арнайы бағдарламалардың көмегімен қорғауды үйрендік.
Автокөлік салонының тозуы
Көлік құралының салонын тексеру кезінде оның нақты тозуы туралы ақпаратты алу оңай. Келесі егжей-тегжейлерге назар аудару жөн:
- Құралдар панелі. Панельді бұзу немесе оны ауыстыру іздеріне назар аударамыз. Егер сатушы панель тақтасы жөнделмегенін айтса, бірақ іздері бар болса, онда одометрді қолмен бұрағаны сөзсіз;
- Иінтіректер. Қол тежегішінің тұтқасын немесе берілістерді ажыратып қосу иінтірегін сирек ауыстырады, сондықтан олардың ескірген деңгейі нақты тозу туралы айтып береді. Көліктің тозуын тұтандыру тетігінің жай-күйі бойынша да анықтайды;
- Орындықтардың қаптамасы. Мата қаптама 120-150 мың жүгірісте әбден қажалады, былғары орындықтар 150 мың жүгіріске қарай жарылады және қопарылып түседі. 200 мың жүгіріске қарай былғары орындықтарда үлкен тесіктер пайда болуы мүмкін. Қаптама жай-күйінің негізгі көрсеткіштері - тігістер, жіптер, қаптау жиектерінің түсі мен фактурасы. Былғары орындықтың боялмағанын тексеру үшін оны созу жеткілікті;
- Басқыштар. Егер басқыштарда резеңкелер қажалса, ал металл жылтыратып тазартылған болса, онда автокөліктің жүгірісі 50-70 мың километрден кем болмауы тиіс. Тозған басқыштарды жиі жаңа резеңке төсемдермен жасырады. Басқыштардың нақты жай-күйін тексеру үшін оларды шешіп алу керек;
- Рөл. Қатты тозған рөл көліктің ұзақ қызмет ету мерзімін көрсетеді. Егер рөлдегі былғары жаңа болса немесе рөл осы модель үшін стандартты емес болса, онда бұл автокөліктің нақты тозуын жасыру әрекеті туралы айтуы мүмкін;
- Пластик пен батырмалардың жай-күйі. Егер батырмаларда әріптер, сандар және суреттер өшірілген болса, онда автокөлік кем дегенде 200 мың километр жүріп үлгерді. Дегенмен, қымбат көліктерде суреттер жүріп өткен екі жүз километрден кейін де тамаша күйде болуы мүмкін.
Шанақтың сыртқы жай-күйі
100 мың километрден асатын жүгіріс көрсеткіші шанақтағы тетіктер, жарықтар, сырылу және басқа да ақаулар болып табылады. Егер көлік шанақтың деформациясын жасыру үшін боялған немесе жылтыратылған болса, онда оны электронды қалыңдық өлшеуіш оңай айқындайды. Фаралардың жай-күйіне ерекше назар аудару керек, олар шамамен 100-120 мың километр жүргеннен кейін қатты бұлдырланады. Еденнің, табалдырықтардың, есіктер мен терезелердің жай-күйін де бағалау керек.
Әйнектер түпнұсқалық, зауыттық таңбасымен болуы керек. Егер әйнектер ауыстырылғаны анықталса, онда сатушыдан оның қандай мақсатта жасалғанын сұраңыз. Егер бұл жарықтардан болса, онда қорқатын түк те жоқ. Ал егер автокөліктің ЖКО-на қатысуына байланысты болса, онда бұл көліктің техникалық жай-күйі мұқият тексеруге негіз болып табылады.
Механизмдердің жұмысы
Автокөліктің жүгірісін оның негізгі механизмдерін, тораптарын және бөлшектерін қарап шығу арқылы тексеруге болады. Мысалы, трансмиссияның жұмысын бақылау. Жылдамдықтарды ауыстырып қосу кезіндегі кідіріс 70-80 мың жүгірістен кейін байқалады. Осы кезеңге қарай механикалық транмиссиялар компенсаторлардың жұмысындағы үйлесімдіктің болмауынан зардап шегеді.
Егер автокөлік 50 мың километрден астам жүрсе, онда күш қондырғысының жұмысында өзгерістер байқалады, көрсеткіштер стандартты көрсеткіштерден бір жарым-екі кг/см3 төмен болады. Тағы бір көрсеткіш – РГК белдігінің жай-күйі. Оны кем дегенде 100 мың километр сайын ауыстыру керек. Егер белдік жаңа болса, ал одометр шамамен 50 мың жүгірісті көрсетсе, бұл сатушының адалдығы туралы ойланудың маңызды себебі.
VIN-нөмір
AutoCheck немесе Carfax сияқты сервистерді пайдаланатын жүргізушілер пайдаланылған көліктің жүгірісін қалай тексеруге болатынын жақсы біледі. Америка Құрама Штаттарының, Жапонияның және кейбір басқа елдердің зауыттарында шығарылған көліктерде жеке нөмірді (VIN коды) табуға болады.
Көрсетілген ресурстарда осы кодты тексерсеңіз, көлік құралының нақты жүгірісі туралы ақпарат шығады. Бұл тәсіл әсіресе аукцион арқылы сатылған автокөліктер жағдайында тиімді. Бұл жағдайларда оларға нақты жүгіріс туралы ақпарат бар парақтар қоса беріледі, олар кейін электронды базаға енгізіледі.
Ресейде автокөлікті VIN коды бойынша тексеру ЖҚҚМИ-ның ресми сайтында, Автокод сайтында және кейбір басқа ресурстарда қол жетімді. Егер сізде көлік жүргізу құқығымен шұғыл түрде қарыз алу қажет көлігіңіз болса, онда «Деньги Маркет» автоломбардына жүгіну ең жақсы нұсқа болады. Қарыз алуға өтінімді avto-dengi.kz сайты арқылы бере аласыз, ақшаны алу екі сағаттан аспайды.